Sunday, November 2, 2008

Зөвхөн Би

Одоо санахгүй байна, нэг сайтаар хэсч явсан чинь нэгэн санал асуулга байхаар нь бөглөж үзлээ. Тэр юу гэж байсан бэ гэвэл

Таны амьдралд хамгийн чухал хүн хэн бэ? гэж асуусан байлаа.

Хариулт
1. Хайртай найз охин (залуу)
2. Ээж
3. Аав
4. Би
...

Миний харилут 4 байлаа. Хүмүүсийн хариулсан байдлыг үзвэл 4-р хариулт 50% буюу хамгийн их санал авсан байна. Түүний дараа 1, 2, 3 гээд хэмжээ нь багасаад явчихжээ.
Над шиг бодож байгаа хүмүүс олон байсанд нь эхэндээ баярлаж байлаа. Жаахан бодлоо ...

Би өөрийгөө хамгийн түрүүнд тавьж, өөрийнхөө төлөө ажиллаж амьдарч байгаа юм бол би яагаад аз жаргалгүй байгаа юм бэ гэж өөрөөсөө асуулаа. Хариулт олдсонгүй. Өмнө нь би ганцаараа хувиа хичээсэн байхдаа тийм сайхан аз жаргалтай байсан гэж би бодохгүй байна. Цаашид ч энэ хэвээрээ байх байх.

Магадгүй бусдын төлөө амьдралаа зориулвал аз жаргалтай байх юм болов уу. Ээж аав, найз охин, ядарсан зовсон хэн нэгэн, хамаагүй ээ би л биш бол хэн ч байсан болно.

Зөвхөн бусдын төлөө зориулсан амьдрал утга учиртай
Албетр Эйнштейн

Tuesday, October 28, 2008

Гурван Шалтгаан

Өрсөлдөгчөөсөө айж болохгүй болон болох 3, 3-н шалтгаан хэлж өгөөч?

Айж болохгүй:
1. Зорилго нэг. Нэг зүйл нэг ялалтын төлөө тэмцэг байгаа
2. Чиний хамгийн сайн найз. Чамайг маш сайн шүүмжилж, алдаа дутагдлыг чинь нэгд нэгэнгүй, тод томруунаар хэлж өгнө
3. Чиний маш сайн багш байх болно. Чиний хараагүй, хийгээгүйг тэр хийхээ мэднэ

Айж болох:
1. Ялагдаж болохгүй. Ялагч зөвхөн ганц учир ядагдсан үед чи хэн ч биш болно
2. Дутуу үнэлсэн бардам зангаас болж алдаанд хүрэх нь бий.
3. Чиний бодлыг нэвт шувт мэдэж байх вий гэхээс айх хэрэгтэй.

Tuesday, July 29, 2008

Тийм ч байж магадгvй, vгvй ч байж магадгvй ...

Эрт цагт тосгонд нэгэн Иван хэмээх хүн амьдран суудаг байжээ.

Тэрээр тэргэний ганц морьтой, түүнийгээ хөлөглөөд анжис чирч газар хагалан, тариа тарьж аж амьдралаа залгуулдаг байжээ.

Нэгэн өдөр тэрхүү ганц морь нь гэнэт хулжин алсад одов гэнэ. Энэ тухай тосгоныхон дуулаад:

- Ээ Иван минь, чи ямар азгүй юм бэ, одоо яаж амьдарна даа гэж шоолж гэнэ.

Гэтэл мөнөөх Иван:

- Миний морь алга болсон нь сайн ч байж магадгүй, муу ч байж магадгүй шүү дээ гэжээ.

Хэсэг хугацааны дараа тэрэгний ганц морь нь хурсан олон гүү хураагаад ирж гэнэ. Тэгэхэд тосгоныхон:

- Ээ Иван минь, чи ямар азтай юм бэ, одоо чи ч баян болно доо гэж дуу алдацгааж гэнэ.

Гэтэл манай Иван бас л:

- Тийм ч байж магадгүй, үгүй ч байж магадгүй гэжээ

Нэгэн сайхан нартай өдөр Иван хүүгээ морь унуулж сургахаар болж түүнийг моринд мордуулан орхиж гэнэ. Морь үргэж бусгаад хүүг унагасанд хүү хөлөө хугацан хөлгүй болжээ. Тосгоны хүмүүс энэ тухай мэдээд:

- Ээ Иван минь, чи ямар азгүй юм бэ, удам залгах ганц хүү чинь хөлгүй болчихлоо. Одоо чи минь яаана даа гэжээ.

Иван бас л:

- Тийм ч байж магадгүй, үгүй ч байж магадгүй гэжээ

Удсан ч үгүй тэр нутагт дайны хар сүүдэр бууж идэр залуугаас, ид жагсах насны бүх эрчүүдийг цэрэгт татан явуулжээ. Хорт дайны уршгаар тосгоноос явсан бүх залуучууд эргэж ирсэнгүй амь үрэгджээ.

Тосгоны хүмүүс Иванд хандан:

- Ээ Иван минь, бидний хөвгүүд бүгд үрэгдсэн байхад чиний хүү л хажууд чинь байна. Чи ямар азтай хүн бэ гэж уулга алдаж гэнээ.


(Нэгэн киноноос үзэв)

Tuesday, April 29, 2008

If I was not ...

Хэрэв би байгаагүй бол
Хайртай ээж минь намайг үгүйлэн дуулах байсан
Хэрэв би байгаагүй бол
Ханхар аав минь энгэртээ эрхлүүлэх хүнгүй байх байсан

Хэрэв би байгаагүй бол
Хонгорхон гэргий минь гансран ганцаардах байсан
Хэрэв би байгаагүй бол
Хорвоо дэлхий хоосорч харанхуйлах байсан

Балжка 2008-03-19

"Яруу сэтгэгч" сонины 22-р дугаарт хэвлэгдсэн байгаа шүү :D

Monday, April 21, 2008

Ээжийн захиас

Эрт урьдын цагт энэ монгол нутагт нэгэн сайхан хатан ээжий хүүгийн хамтаар амьдран суудаг байжээ.

Нас биеэнд хүрсэн хүдэр чийрэг хүү нь цэргийн албанд татагдан алсын нутагт дайтаж, эр цэргийн ёсоор эх нутаг элгэн саднаа хамгаалахаар явах болж гэнэ. Холын нутагт хугацаагүй цэргийн албанд явж байгаа хүүдээ ээж нь ийн захиж:

- За хүү минь ээжийнх нь нас өндөр гарч дээ. Буцаж ирэхэд чинь ээж нь байхгүй ч байж магадгүй. Тэр цагт миний хүү битгий гутраарай. Харин хүүдээ ээж нь захиас болгож гуравхан зүйл хэлж үлдээе:

1. Миний ч юм минийх, хүний ч юм минийх

2. Муухай ч юм сайхан, сайхан ч юм сайхан

3. Баруун гарынхаа уурыг зүүн гараараа дарж яваарай.

гэсэн захиас хэлжээ. Хүү ээжийнхээ юун тухай яриад байгаа нь сайн ойлгж ядсан ч үг нэг бүрчлэн цээжлэн авлаа.

Хайртай ээждээ үнсүүлээд, хатан эхнэрээ нэг тэврээд алсын алсад цэргийн албанд гарлаа.

Цэргийн алба хүнд хэцүү, дайны талбар ширүүн шидрүүн байсан ч хүүд шантрах эрх байсангүй.

Хүүгийн харуулд гарсан нэгэн шөнө маш хүчтэй цасан шуурга болж байлаа. Гэтэл бөөн адуу шуурганд уруудаж явахыг харав. Өөрийн адуу чүчээндээ тайван үүрсэж байгаа тул тэдгээр адуу нь эсрэг талын адуу болохыг бодох юмгүй ойлгов.

Гэнэт хүүгийн толгойд “Миний ч юм минийх, хүний ч юм минийх” гэсэн ээжийн захиас орж ирсэнд хүү харуулын хэсгээ ахлан адууг тогтоох ажилд орлоо. Цасан шуурга хүчтэй шуурах, багийн гишүүдийн эсэргүүцлиийг үл анзааран тэмцсээр адууг үүрээр тогтоож аваад өглөөний нарнаар эсрэг талдаа туун аваачиж өгөв. Эсрэг талын цэргүүд адууг аваачсанд ихэд гайхаж дагра, ахлах нартаа бид энэ хүмүүстэй байлдаж чадахгүй талаараа хэлсэнд тэдний сэтгэлд ихэд хүрч хамаг санаа бодлыг нь хоёрдуулж орхив. Удсан ч үгүй нөгөө талаас манайх дайтахаа болилоо гэсэн шийдвэр гаргаж ухрах болсноо мэдэгдэн дайн дуусав.

Урин дулаан болсон хойно болсон хойно цэргийн анги буцаж нутгийн зүг жолоо залах болов. Олон өдөр хоног явж нэгэн үл мэдэх нутагт буудаллан амрахаар болов. Ундны усны худаг нэлээдгүй зайтай бөгөөд хагас өдөр явж хүрэхээр байв. Дарааллан гурван ч цэргийг усанд явуулсанд сураг тасарч хоёр хоног усны бараа харсангүй ээ. Хүү өөрийн биеээр явж ус авчрахаар тэрэг хөтлөн явлаа. Зорьсон газраа ирээд усаа юүлж байтал гэнэт худаг дотроос үхээрийн муухай мангас, үзэсгэлэн гуа бүсгүй зэрэг гарч ирээд хүүгийн хоёр талаас барьж авсанд, ихэд цочин сандрав. Мангас хүүгээс асуусан нь:

- За хүү минь энэ бүсгүй сайхан байна уу, би сайхан байна уу?

гэсэн хүүд ээжийн хоёр дахь захиас бодогдож:

- Муухай ч юм сайхан, сайхан ч юм сайхан гэдэг юм. Та ч сайхан байна, энэ бүсгүй ч сайхан байна

гэж хэлээд амь гарчээ. Буцаж очоод хүмүүстээ хэлээд, олон жил нутгийн хүмүүсийг идэж байсан аймшигт мангасыг цэргийн хүчээр дарж авав.

Олон жил албаа сайн хаасны тул хүүг цэргийн албанаас халсан тухай мэдэгдэж нутгийн зүг жолоо залав. Төрсөн нутагтаа дөхөх бүр сэтгэл хөдөллөж олон жилийн өмнө үлдээгээд явсан эхнэр, ээжээ бодсоор явлаа. Алсад гэрийн бараа харагдах нь эгээ л хүүгийнх бөгөөд олон жил нутагласан нутагтаа зусаж байх нь тэрээ.

Уяан дээр морио уяад гэртээ ортол зүүн талын орон дээр нэгэн эр хүн унтаж байх юм гэнэ. Цэргийн албанд явсан хойгуур эхнэрээ өөр эртэй нөгчсөн гэж хардсан хүү уурсан, эргэнэг дээр байсан хутгын баруун гараараа шүүрч аваад дүрэхийг завдах тэр мөчид ээжийн гурав дахь захиас санаанд орж баруун гарынхаа уурыг зүүн гараараа дараад хутгыг буцааж тавив.

Удсан ч үгүй гүү сааж дууссан эхнэр нь гэрт орж ирээд

- Алив хүү минь босоорой, аав чинь ирлээ

гэж дуу алдахад адуу манаж цурам хийлгүй хоносон хүү нь өндийн аавыгаа угтлаа.


Монголын Лектор Төвийн жинхэнэ гишүүн ГЭРЭЛ
Хаан Индэр 2007 лекцийн үеээр
2007-12-01